Samenwonen met ouder(s) voor mantelzorg

Als mantelzorger voor je ouder(s) is het wel zo fijn om dichtbij te wonen. Voor het langsbrengen van boodschappen, een gezellig bezoek of het helpen met de dagelijkse verzorging. Het is ook een prettig idee dat je snel in de buurt bent als er iets aan de hand is. Daarom kiezen steeds meer mensen voor het in huis nemen van een ouder, of het kopen van een mantelzorgwoning aan huis. In dit artikel lees je alles over de verschillende mogelijkheden om met je ouder(s) samen te wonen.

De verschillende opties:

1. Jouw ouder(s) laten intrekken in jouw woning
2. Een mantelzorgwoning aan huis kopen voor jouw ouder(s) 
3. Een gezamenlijk huis kopen met je ouder(s)

Optie 1: Jouw ouder(s) laten intrekken in jouw woning

De eerste optie om dichter bij jouw ouder(s) te wonen, is door ze te laten intrekken in jouw woning. Als je voldoende ruimte hebt, kan dit een prima optie zijn. Er zijn wel een aantal dingen die je moet weten voordat je jouw vader of moeder in huis neemt. Er kleven namelijk een aantal financiële en juridische gevolgen aan vast, ook als je de twee huishoudens gesplitst houdt. Je gaat immers met zijn allen op hetzelfde adres wonen.

Kun je jouw zorgbehoevende ouder(s) zomaar in huis nemen?

Of je jouw ouders bij je kunt laten inwonen, is afhankelijk van verschillende factoren. Denk aan de vraag of er verbouwd moet worden om je ouders te laten intrekken, en de vraag of je ouders wel of geen mede-eigenaar van het huis worden. Het samenwonen met je ouders kan ook gevolgen hebben voor de belasting, toeslagen en uitkeringen.

Moet er verbouwd worden? 

Waarschijnlijk moeten er dingen verbouwd worden in huis, zodat jouw ouders een eigen plek hebben. Denk aan een extra keuken of een extra badkamer. Je moet toestemming krijgen van de gemeente voor dit soort wijzigingen in je woning. Neem dus contact op met de gemeente; zij kijken of de aanpassingen in lijn zijn met de bestemmingsplannen en de regels vanuit de huisvestingsverordening. 

In sommige gevallen is er voor grote verbouwingen ook toestemming nodig van de hypotheekverstrekker, vooral als ze de waarde van de woning aanzienlijk kunnen veranderen. 

Woon je in een huurwoning, dan moet je altijd toestemming vragen aan je verhuurder voordat je aan een verbouwing begint. Dit geldt zeker voor structurele veranderingen, zoals het plaatsen van een extra badkamer of het bouwen van een aanbouw. 

Worden je ouders geen mede-eigenaar?

Als je ouders geen mede-eigenaar worden van de woning, dan blijft jouw hypotheek gewoon op dezelfde manier doorlopen. Wel moet de hypotheekverstrekker toestemming geven voor het inwonen van je ouders. Neem je jouw ouders in huis via een huurconstructie, dan moet de hypotheekverstrekker daar toestemming voor geven. 

Als jullie samen één huishouding vormen, dan kun je de hypotheekrente op je gehele woning gewoon voor de belasting blijven aftrekken zoals je dat al deed. Maar let op: als je ouders een eigen woonruimte hebben die alleen door hen kan worden gebruikt, dan wordt dit gedeelte van het huis niet meer gezien als jouw ‘eigen woning’. Je mag voor dat gedeelte van de woning dan geen hypotheekrente meer aftrekken.

Worden je ouders mede-eigenaar?

Als je ouders mede-eigenaar van de woning worden, dan moeten jullie bepalen voor welk gedeelte ze zich kunnen inkopen. Bepaal ook samen welk prijskaartje eraan hangt. Misschien kunnen je ouders dit bedrag betalen uit de overwaarde van hun oude woning. Maar het kan ook zo zijn dat ze een nieuwe hypotheek moeten afsluiten. 

Jullie kunnen contact opnemen met jouw hypotheekverstrekker om te kijken of het mogelijk is om een aanvullende hypotheek af te sluiten. Maar je ouders kunnen ook een hypotheek bij een andere hypotheekverstrekker afsluiten. Wat het meest verstandig is, ligt aan de specifieke omstandigheden. In een hypotheekgesprek kan een hypotheekadviseur jullie verder helpen. 

Goed om te weten: hypotheekverstrekkers willen meestal dat alle eigenaars (dus jijzelf en je ouders) hoofdelijk aansprakelijk worden voor de gehele hypotheekschuld. Een hypotheekadviseur kan jullie verder informeren over alles wat er verandert op de hypotheek bij het in huis halen van je ouders.

Tip: het is gunstiger als de hypotheekschuld na de inkoop van je ouders niet hoger is dan de hypotheekschuld voor de inkoop. Als de nieuwe schuld hoger is dan de oorspronkelijke schuld, dan is de rente over het extra bedrag namelijk niet aftrekbaar. Een hypotheekadviseur kan jullie hier verder over informeren.

Ga naar de notaris voor de eigendomsoverdracht en het vastleggen van afspraken

Om jouw ouders mede-eigenaar te laten worden, moeten jullie een bezoek brengen aan de notaris. Als je ouder(s) daar fysiek niet toe in staat zijn, kun je het inkopen via een volmacht regelen. De notaris zorg voor de leveringsakte, waarin staat welk gedeelte van de woning eigendom wordt van je ouders. Daarnaast worden er afspraken vastgelegd over andere zaken. 

Zo kun je laten vastleggen wat er gebeurt als een van de eigenaren de woning wil verkopen of wil verhuizen. Maar ook wat er gebeurt als iemand geen eigen beslissingen meer kan maken (bijvoorbeeld door dementie) of overlijdt. Om deze zaken op voor te zijn, is het handig om een testament op te stellen of een levenstestament op te stellen. 

Maak ook duidelijke afspraken over de verdeling van de woonlasten, zodat hierover later geen gedoe kan ontstaan. Leg ook vast hoe de overwaarde wordt verdeeld als de woning in de toekomst verkocht wordt of je ouder(s) gaan verhuizen, bijvoorbeeld naar een verzorgingshuis. Een samenlevingscontract is hiervoor een handig document. Je kunt deze ook laten opstellen door de notaris.

Optie 2: Een mantelzorgwoning of kangoeroewoning aan huis kopen voor jouw ouder(s) 

Wil je niet volledig samenwonen met je ouders, maar ben je wel op zoek naar een manier om op hetzelfde terrein te wonen? Onderzoek dan eens de mogelijkheid voor een mantelzorgwoning of een kangoeroewoning. Het prettige is dat je ouder(s) op deze manier niet naar een verzorgingshuis hoeven. Ze kunnen zelfstandig blijven wonen, met de hulp van familie dichtbij.

Wat is een kangoeroewoning?

De kangoeroewoning is een woonvorm waarbij jouw ouder(s) in een eigen wooneenheid wonen, aan jouw woning vast. De woning is te bereiken via een afsluitbare tussendeur. Je hebt zo beide je eigen privacy, maar bent ook snel bij elkaar. 

Het ombouwen van jouw huidige woning

Wil je jouw woning ombouwen naar een kangoeroewoning, dan moet dit in de eerste plaats wel kunnen. Een kangoeroewoning heeft bijvoorbeeld 2 zelfstandige leefruimtes met elk een eigen badkamer en keuken. Je moet daar de ruimte voor hebben, en je moet toestemming krijgen van de gemeente om de woning op te delen.

In veel gemeentes moet je ook verschillende vergunningen aanvragen. Vraag ernaar bij jouw gemeente. Wees je er ook van bewust dat het ombouwen van jouw woning invloed heeft op de waarde van jouw huis. Als je ouder naar een verzorgingshuis verhuist of overlijdt, kun je het andere gedeelte meestal weer terugkopen als je eigenaar bent van de grootste woning. De waarde van je woning stijgt dan weer.

Laat je goed informeren en adviseren door een professional als je nadenkt over deze constructie. 

Het kopen van een bestaande kangoeroewoning

Is het niet mogelijk om jouw woning om te bouwen naar een kangoeroewoning? Dan kun je op zoek naar een bestaande kangoeroewoning. Dat kan wel lastig zijn, want er zijn maar weinig van deze woningen op de markt. Heb je een geschikte woning op het oog, check dan altijd de bestemmingsplannen voordat je er met de hele familie naartoe verhuist.

Het Kadaster merkt de kangoeroewoning aan als één woning. Dit betekent dat je maar één hypotheek kunt afsluiten voor de financiering. 

Het huren van een kangoeroewoning

Het is ook mogelijk om een kangoeroewoning te huren. Er zijn weinig kangoeroewoningen op de huurdersmarkt te vinden, maar er is wel steeds meer vraag naar. Wees je er van bewust dat je meestal moet verhuizen als je hulpbehoevende ouder verhuist naar een verzorgingshuis of overlijdt. Je moet dan zelf op zoek naar een nieuwe woning, zodat er een ander gezin met hulpbehoevende ouders kan intrekken.

Huis huren of kopen?

Wat is een mantelzorgwoning?

In tegenstelling tot een kangoeroewoning zit een mantelzorgwoning niet aan de hoofdwoning vast. Een mantelzorgwoning staat bijvoorbeeld als een losse woning in de tuin. Je kunt een garage of een tuinhuis ombouwen tot een volledige mantelzorgwoning voor je ouder(s). Maar er zijn ook kant en klare mantelzorgwoningen die je kunt laten plaatsen op je erf.

De regels en vergunningen voor mantelzorgwoningen

Je kunt niet zomaar een mantelzorgwoning plaatsen op je erf. Neem contact op met de gemeente om te kijken of je vergunningen nodig hebt en wat de regels zijn. Of er een  vergunning nodig is, ligt onder andere aan de oppervlakte van je perceel en de grootte van de mantelzorgwoning. 

Laat je hierover goed informeren, want het plaatsen van een mantelzorgwoning kan grote financiële gevolgen hebben. Zo is het handig om te weten wat de regels zijn als je ouder de mantelzorgwoning heeft verlaten. Je mag de mantelzorgwoning dan niet meer als woonbestemming gebruiken. De woning mag blijven staan, maar je zult de badkamer en keuken wel moeten verwijderen. 

Doe je dat niet, dan kan dit gevolgen hebben voor de WOZ-waarde van je woning. In de periode dat je ouders in de mantelzorgwoning zitten, heeft het huisje geen invloed op de WOZ-waarde. 

Let op: Voordat je een mantelzorgwoning op je erf kan plaatsen, moet je eerst toestemming vragen aan je hypotheekverstrekker. 

De financiering van een mantelzorgwoning

Een mantelzorgwoning zit niet vast aan je huidige woning, dus je kunt hem niet financieren met je huidige hypotheek. Als jullie de woning niet met spaargeld of uit een eventuele overwaarde van de verkochte woning van je ouder(s) kunnen betalen, is het wellicht mogelijk om een persoonlijke lening af te sluiten. Bespreek jullie mogelijkheden met een financieel adviseur en kies samen de beste optie.

Goed om te weten: het geld dat je inlegt voor de koop van de mantelzorgwoning is niet aftrekbaar voor de belasting. Mocht je er een hypotheek voor afsluiten, dan kun je de rente dus niet aftrekken. Daar tegenover staat dat de mantelzorgwoning ook niet meetelt voor je WOZ-waarde, zolang je ouder(s) er wonen.

Nieuwe woning kopen met ruimte voor een mantelzorgwoning?

Wil je een nieuwe woning kopen, waarin jullie een mantelzorgwoning voor je ouder(s) kunnen plaatsen? Omdat er veel bij komt kijken, raden we aan om de juiste professionals in te schakelen. Ga in gesprek met een financieel adviseur en schakel een professionele makelaar in met expertise op het gebied van mantelzorgwoningen.

Heb je vragen over onze dienst? Neem contact met ons op!

Tip: Vermeld bij je aanmelding dat je op zoek bent naar een makelaar met expertise op het gebied van woningen voor mantelzorg. Op deze manier kom je enkel in contact met de juiste makelaars. 

Hypotheekadviseurs vergelijken

Hypotheekgesprek

De kosten van hypotheekadvies

Hypotheekrente

Optie 3: Samen een nieuwe woning kopen met je ouders

Als je jouw ouder(s) het liefst in huis wilt halen, maar je huidige woning hiervoor niet geschikt is, kun je ook overwegen om samen met je ouder(s) een nieuwe woning te kopen. Het is belangrijk om de juiste professionals in te schakelen als je dit van plan bent, omdat er veel regels bij komen kijken, en de nieuwe situatie ook fiscale impact heeft.

Ga dus zeker in gesprek met een financieel adviseur. En schakel een makelaar en een hypotheekadviseur met de juiste expertise in. Neem ook contact op met de gemeente om te weten te komen wat de regels zijn voor deze woonvorm. Hieronder vertellen we wat je ongeveer kunt verwachten, en met welke zaken je rekening moet houden als je samen met je ouders een huis koopt.

Het afsluiten van een hypotheek o.b.v. meer dan 2 inkomens

Waar je normaal gesproken te maken hebt met maximaal 2 inkomens voor de financiering van een woning, heb je nu opeens te maken met een nieuwe situatie. Je ouders hebben ook vermogen, plus een eigen inkomen. Niet alle hypotheekverstrekkers verstrekken hypotheken op basis van meer dan 2 inkomens. Een hypotheekadviseur kan jullie helpen de juiste banken te vinden.

Via een gesprek met een hypotheekadviseur kunnen jullie al snel op zoek naar de mogelijkheden voor financiering.

Heb je vragen over onze dienst? Neem contact met ons op!

Tip: Vermeld bij je aanmelding dat je op zoek bent naar een makelaar met expertise op het gebied van generatiewonen. Op deze manier kom je enkel in contact met de juiste makelaars. 

Neem de juiste ontbindende voorwaarden op in het koopcontract

Hebben jullie een woning op het oog? Het is belangrijk om de juiste ontbindende voorwaarden in het koopcontract te laten opnemen. Denk aan een lange(re) termijn voor het regelen van de financiering. In jullie geval zal het regelen van de hypotheek waarschijnlijk namelijk meer tijd kosten. Neem minimaal een termijn van 8 weken op in het koopcontract om de financiering rond te krijgen. 

Neem ook een ontbindende voorwaarde op in het koopcontract voor het rondkrijgen van de vergunningen die nodig zijn om samen te kopen en te wonen met je ouders. Vermeld erin dat het gaat om ‘onherroepelijke’ vergunningen. Oftewel, vergunningen waartegen geen bezwaar meer kan worden gemaakt en waartegen geen beroep kan worden ingesteld.

Laat een juridische professional meekijken naar de ontbindende voorwaarden, zodat je zeker weet dat ze juist zijn geformuleerd.

Ontbindende voorwaarden

Koopovereenkomst ontbinden

Wettelijke bedenktijd bij het kopen van een huis

Koopovereenkomst

Wat moet je allemaal regelen bij de notaris?

Als je een woning wilt kopen met je ouder(s), gaat dit uiteraard via de notaris. Daar tekenen jullie de leveringsakte en de (als dit aan de orde is) de hypotheekakte. Daarnaast is het handig om een aantal afspraken vast te leggen bij de notaris. Je weet immers nooit wat er in de toekomst gebeurt. 

Zo kun je afspraken vastleggen over wat te doen als:

• Een van de eigenaren het huis wil verkopen.
• Een van de eigenaren wil verhuizen.
• Een van de eigenaren niet meer in staat is om zelf beslissingen te maken (bijvoorbeeld door dementie). Hiervoor kun je een levenstestament laten opstellen. 
• Een van de eigenaren overlijdt. Hiervoor kun je een testament laten opstellen.

Is je ouder niet mobiel genoeg om naar de notaris te komen, dan kan hij of zij via een volmacht tekenen. 

Lees meer over het kopen van een woning

Een huis kopen: hoe doe je dat?

Huis kopen op oudere leeftijd

Huis kopen zonder hypotheek: de voor- en nadelen op een rij

Alle kosten bij het kopen van een huis

Veelgestelde vragen over wonen met je ouders voor mantelzorg

• Zijn jullie wel of geen fiscale partners?

  Of de belastingdienst jullie ziet als fiscale partners, is afhankelijk van de manier waarop jullie samenwonen. Staan jullie niet op hetzelfde adres ingeschreven, omdat jullie allebei een eigen huisnummer hebben? Dan worden jullie niet als fiscaal partners aangemerkt.

  Staan jullie op hetzelfde adres ingeschreven, dan worden jullie wel aangemerkt als fiscale partners. Dit betekent dat jullie gezamenlijk inkomen en vermogen wordt meegeteld bij het bepalen van het recht op uitkeringen en toeslagen. Dit kan invloed hebben op toeslagen, zoals huurtoeslag, zorgtoeslag en het kindgebonden budget.

  Het inwonen van ouders bij een kind heeft geen gevolgen voor een AOW-uitkering, maar het kan wel gevolgen hebben voor het recht op andere uitkeringen, zoals een bijstandsuitkering. Daarentegen heeft het samenwonen van grootouders met een meerderjarig kleinkind wel gevolgen voor de AOW-uitkering.

• Is het mogelijk om de koopwoning te splitsen?

  Ja, onder voorwaarden is het mogelijk om de eigendom van een woning te splitsen. De mogelijkheid hangt af van verschillende lokale regels en bestemmingsplannen. Neem daarom contact op met een professional en de gemeente voor passend advies. Je moet vaak ook vergunningen aanvragen voor het splitsen en het verbouwen van de woning. Er zal ook een extra huisnummer moeten worden aangevraagd bij de gemeente.

  Als de lokale regelgeving dit toestaat, kun je het eigendom dus opsplitsen. Jullie worden dan ieder eigenaar van jullie eigen gedeelte. Als eigenaar kun je zelf bepalen wat je wilt doen met jouw eigendom. Je kunt jouw eigendom bijvoorbeeld apart verkopen of verhuren.

• Heeft het samenwonen met ouders invloed op verzekeringen?

  Het samenwonen met je ouders kan invloed hebben op de dekking van je verzekeringen. Daarom raden we je aan om contact op te nemen met je verzekeraar(s).